BAŞKENTLİ: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Ankara’da Sokak ve İnsan



Avrupalı seyyahların kitaplarında Osmanlı tarihi coğrafyası içinde kentleri betimleyen gravürler bize o kentlerin geçmiş dönemlerdeki görünümleri  ve  yaşam biçimini yansıtırlar. Ankara kenti bu kapsamda pek şanslı bir yer olmamıştır. Osmanlı Dönemi’nde Ankara ‘yı gösteren gravürler bir elin parmaklarına bile ulaşmaz. 19. yy.  ortalarından itibaren Osmanlı toplumunda görülmeye başlanan fotoğraflar açısından da Ankara çok  şanslı bir kent olmamıştır. Dönemin ünlü fotoğrafçıları Ankara’ya uğramamış gibidir. İmparatorluğun bir çok kentinde  özellikle Tanzimat sonrası değişen sosyal yaşam fotoğraflara yansırken, Ankara’daki günlük yansımaları fotoğraflar da bulmak oldukça zordur. Sultan II. Abdülhamid Dönemi’nde  hazırlanan Yıldız Albümleri çerisinde Ankara’nın çevre köylerinin görünümleri, Ankara Kalesi ve bazı askeri ve eğitim  yapıların fotoğrafları bulunmaktadır. Yüzyıl başında İstanbul’dan gelen kimi fotoğrafçılar Ankara’dan da bir kaç poz çekmiş gibidir. Fotoğraf tarihi araştırmacıların sözünü ettiği Ankara’lı fotoğrafçıların  kimi fotoğrafları günümüze gelmiştir ancak  arşivleri hakkında  çok az bilgi bulunmaktadır. Bazı ailelerin ellerinde kalmış olabilecek fotoğraflar  ise  savaşlar, göçler, dağılan yaşamlar  sırasında kaybolmuş olmalıdır.

Değerli araştırmacı Nezih Başgelen’in koleksiyonundan   ve  VEKAM arşivinden derlenen  fotoğraflarla hazırlanan bu serginin amacı;  daha çok kale görünümleri, kentsel gelişimi ve kamu yapılarının fotoğrafları ile tanınan Ankara’da  yaşayan, sokaklarında dolaşan, etrafına bakınan, fotoğrafçıya poz veren , malını satmaya çalışan günlük yaşamı içindeki Başkent’liye dikkat çekmektir.