Fotoğrafı Konuşturmak



Koç Üniversitesi VEKAM, Ankara Fotoğraf Sanatçıları Derneği (AFSAD) işbirliği ile tarihsel fotoğrafları okumak, anlamak ve anlamlandırmak bağlamında; fotoğrafı bir bilgi kaynağı olarak nasıl kullanmalı, fotoğraftan hangi anlamı çıkarmalı ve tarih, kültür, sosyal hayat bağlamları içerisinde fotoğrafı nasıl yorumlamak gerektiği üzerine Fotoğrafı Konuşturmak başlığı altında paneller ve atölye çalışmaları gerçekleştirecektir.

Program

Programda yer alan paneller tüm katılımcılara açıktır.

Başvurular kontenjan dahilinde değerlendirilecektir.

Atölye İçerikleri:

Erken Cumhuriyet Dönemi’nin Görsel Temsil Politikasında Fotoğrafın Rolü
Prof. Sinan Niyazioğlu, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinin kent meydanları, kamu binaları, anıt ve heykelleri, siyasi lider portreleri ve Anadolu kırsalının pastoral doğasından oluşan propaganda fotoğrafları, rejimin görsel temsil politikasında etkin rol oynadılar. 1933’te Cumhuriyetin Onuncu Yıldönümü’nde kurulan Başvekalet Matbuat Umum Müdürlüğü’nün Ankara eksenli rejime dair güçlü bir otoportre yaratma ve Batılı devletlere tanıtma politikası, Fotoğrafla Türkiye Albümü’nde (1936) ve La Turquie Kemaliste dergilerinde (1934-1947) yayımlanan tematik fotoğraf arşivleri üzerinden ilerledi. Ancak 1930’lu yılların Türkiye’sinde kamusal alanda kalkınmayı ve modernleşmeyi imleyen görsel repertuarın yanı sıra, dönemin halkevlerinde verilen fotoğraf kurslarıyla birlikte, millî ve modern fertleri belgeleyen aile albümlerinin ve stüdyo fotoğraflarının Anadolu genelinde yaygınlık kazanmaya başlaması da otoportrenin görsel gramerini biçimlendirdi. Resmî propaganda yayınlarında kamusal yaşamı, aile albümlerinde ve stüdyo fotoğraflarında ise özel yaşamı sergileyen iki farklı görsel anlatı türü, dönemin popüler kültür dergilerinde ve kutlama fotokartlarında birlikte ele alındılar, uzlaştırıldılar ve rejim otoportresinde ayrılmaz bir bütün gibi temsiliyet kazandılar. Belgeleme, aktarma ve yansıtma işlevleriyle fotoğraf, Erken Cumhuriyet Dönemi’nin görsel temsil politikasında, devlet ve millet, rejim ve lider, bireysel ve kitlesel, kamusal ve özel, gerçek ve kurgu arasındaki sınırları flulaştırdı; kimi zaman da yok etti.

Bu atölye çalışması, 1930’lu ve 1940’lı yılların Türkiye’sinde resmî ve sivil kaynaklarca üretilen iki farklı görsel anlatı türünü, basılı mecradaki tasarlanmış biçimleri ve çoğaltılarak dolaşıma sokulma işlevleriyle birlikte ele almayı ve incelemeyi amaçlıyor.

20. Yüzyıl Propaganda Görüntülerinin Estetiği
Kamil Fırat, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

Farklı ideolojilerle şekillenmiş 20. yüzyıl devletlerinin yazılmamış ama ortak bir payda haline gelmiş gizli sloganı; “hep karşılıklı hamleler yaptık” biçiminde özetlenebilir.  Bu hamlelerin görsel araçlarının başında kuşkusuz fotoğraf gelir.

Bu yüzyılın hakim ideolojileri kendi estetiklerini yaratmışlardır.

Amerika Birleşik Devletlerinden Sovyet Rusya’ya, Nazi Almanya’sından farklı ideolojilere sahip ülkelerin fotoğrafları üzerinden bir dönem okuması yapmak ve sonrasında ise Cumhuriyet Dönemi Ankara fotoğraflarına bakmak, atölye çalışmasının eksenini oluşturmaktadır.

Bu estetik yapılanmalar üzerinden yapılacak karşılıklı okumalar, 20. yüzyılı anlamak ve daha sonra ortaya çıkan yeni estetik anlayışları çözümlemek için yol gösterici olacaktır.