Kitabın iki amacı vardır. Bunlardan ilki, Türkiye Cumhuriyeti devletinin kurucu unsurlarından en önemlisi olan “laiklik” kavramının Atatürk’ün kendi düşüncesindeki yerini, onun Nutuk (Söylev) ile Söylev ve Demeçler’inde yer alan kendi ifadeleri ile yeniden hatırlamak ve kavramsallaştırmaktır. İkinci olarak, çağdaşlaşma amacına ulaşılması yönünde bir araç olarak laik eğitimi Atatürk’ün kendi reformlarının ışığında çözümlemeye çalışmaktır. Bu bağlamda, 1919-1950 arası döneminde gerçekleştirilen anayasal, yasal ve kurumsal gelişmeler kitabın birinci bölümünde ele alınmaktadır. Laiklik ve sekülerizm ayrımı üzerine kısa bir girişten sonra Osmanlı’nın son döneminden itibaren çağdaş ve laik eğitim reformları ve Cumhuriyet döneminde eğitim alanında yapılan atılımlar anlatılmaktadır.

Çağdaş, akılcı ve laik eğitim anlayışının gelişmesi sürecinde, başkent Ankara’nın öncülüğünde “düşünceden eyleme” geçirilen girişimlerin kişiler, kurumlar ve olgular halinde belge ve görsel malzeme ile sunulması, kitabın ikinci bölümünün ana temasını oluşturmaktadır.