Tarih: 28 Ekim 2023

Saat: 15.00

Yer: Çankaya Belediyesi Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi, John F. Kennedy Caddesi, No:4 Kavaklıdere – Ankara

Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (VEKAM), Koleksiyoncular Derneği ve Çankaya Belediyesi iş birliği ile hazırlanan Ya İstiklâl, Ya Ölüm! Cumhuriyet Yolunda sergisi yan etkinlikleri kapsamında, Doç. Dr. Hilmi Bengi’nin Cumhuriyet Yolculuğunun Habercisi: Anadolu Ajansı başlıklı konuşması 28 Ekim 2023, Cumartesi günü saat 15.00’te Çankaya Belediyesi Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde dinleyicileri ile buluşacak.

Özet:

Özellikle Birinci Dünya Savaşı öncesinde etki alanı itibarıyla kendi sınırlarını aşan ve uluslararası bir nitelik kazanan haber ajansları, faaliyetlerini karşılıklı iş birliği anlaşmaları çerçevesinde dünyayı paylaşarak yürüttüler. Osmanlı toprakları, Mısır ve Belçika hem Havas’ın hem de Reuter’in ortak alanı sayılmıştı. Birinci Dünya Savaşı öncesinde dünya haberleri ağırlıklı olarak Havas Ajansı’ndan kullanılıyordu. İlerleyen dönemde Osmanlı Devleti bünyesinde ajans girişimleri oldu. XIX. yüzyılın sonlarında Agence Commerciale de Turquie (Türkiye Ticaret Ajansı) ve XX. yüzyılın başlarında Agence Ottomane (Osmanlı Ajansı) adındaki haber ajansları faaliyet gösterdi. Agence Ottomane, 1911’de Osmanlı Telgraf Ajansı adı altında yeniden yapılandı. Osmanlı Telgraf Ajansı’nın 1914 yılında kapanmasının ardından Erzurum Mebusu Hüseyin Tosun Bey tarafından Osmanlı Millî Telgraf Ajansı kuruldu. Birinci Dünya Savaşı’nın seyri değişince etkin olamadı ve bir süre sonra kapandı. Birinci Dünya Savaşı sırasında Alman Wolf ajansına bağımlı kalan Osmanlı, İstanbul’un işgalinden sonra yeniden Havas ve Reuter’in etki alanına girdi. Kapanan Osmanlı Milli Telgraf ajansının yerine Türkiye Havas Reuter adlı İstanbul merkezli bir ajans kuruldu. Ancak sözde millî bir statüde kurulan bu ajans, Millî Mücadele aleyhinde yayınlar yaptı. Bunun üzerine Hey’et-i Temsiliye Reisi Gazi Mustafa Kemal’in talimatıyla 6 Nisan 1920’de Anadolu Ajansı (AA) kuruldu. Ajans, başta TBMM’nin kuruluşu olmak üzere önemli gelişmeleri iç ve dünya kamuoyuna duyurdu. Cephelerden gelen haberler AA kanalıyla yansıtıldı. Lozan görüşmelerini yerinde takip eden Ajans, Cumhuriyet’in kuruluşunu da tüm dünyaya duyurdu. Cumhuriyet yolculuğunun en önemli haber kuruluşu olan Anadolu Ajansı 1925 yılında Anonim Şirket oldu. Haber yolculuğunda bir asrı geride bırakan Ajans, anonim şirket yapısını bugün de sürdürüyor.

YAN ETKİNLİK PROGRAMI

*Yan etkinlikler Çankaya Belediyesi Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi, Sabahattin Ali Konferans Salonu’nda ücretsiz olarak gerçekleştirilecektir.